THEATER . JONGE THEATERMAAKSTERS OP ZOEK NAAR ZICHZELF
Tweemaal puur
jonge theatermaaksters op zoek naar zichzelf: in het reine komen met een verleden om je toekomst waarborgen, een afrekening met het kind en het meisje om de vrouw te vinden. Het typeert Jessa Wildemeersch met De misfit in me (***) en Abke Haring met Hoop (**). Terwijl de eerste zich speels een weg kuiert, scalpeert de andere dit zoeken met bittere ernst. Wat beiden bindt, zijn de zinnelijke beschrijvingen en het oog voor detail waarmee ze dit doen.
Een misfit loopt verloren tussen de heersende smaakconventies en kan als einzelg?nger niet anders dan zichzelf aanhangen. Zo'n misfit is de jonge vrouw die in 2001 in New York gaat wonen. Jaren geleden vond daar een brand plaats met dodelijke afloop, waarvan de oorzaak onbekend bleef. Dit verhaaltje is louter de kapstok voor datgene waarover Wildemeersch het echt wil hebben: de indruk die de Big Apple op haar heeft nagelaten. Zijzelf is de misfit in deze vertelling: afgestudeerd aan Herman Teirlinck trok deze Vlaamse actrice naar de befaamde Actors Studio in New York.
De misfit in me is van het genre theatervoorstelling 'klein maar fijn': ergens tussen muziektheater en spoken word performance smelten indrukken samen. Een reis langs New York vroeger en nu, langs de stomende straten en de dampkap van het restaurant, in het bed met het Supermanovertrek in de te kleine kamer in de grote stad. De actrice laat zich flankeren door muzikanten Tuur Florizoone, Martijn Vanbuel en Jo Zanders. Van oude Amerikaanse jazz wordt vlotjes overgeschakeld op salsaritmes of het geklingel van Chinatown. Het muzikantentrio is geen muzikaal behang, maar vormt met Wildemeersch een hecht kwartet dat mooie beelden levert. Hier staat een jonge vrouw met veel flair, en vooral veel goesting op het podium.
Dat geldt ook voor de Nederlandse theatermaakster Abke Haring, die studeerde aan Herman Teirlinck. Haring wilde met haar zelfgeschreven monoloog Hoop iets brengen "wat op aanvaarding lijkt". Al blijft dat bij Haring nog altijd een wroeten en klauwen in die donkere krochten van een traumatische jeugd. Letterlijk dan, want Haring laat haar publiek minutenlang in het donker zitten. Tot er plots in steriel tl-licht een meisje in een kort wit jurkje staat die een benzinemotor aanzwengelt. Die spuugt zijn vuile stof en dat is ook wat Haring doet. Haar verhaal is een dialoog of eerder de niet-dialoog tussen een dochter en haar dementerende moeder. Haring laat ook in Hoop weer de taal muteren. Alsof je alle klanken en traumazweet uit de sofa van de psychiater wringt, door een mangel haalt, er distortion opzet en via een megafoon de wereld instuurt: zo klinken Harings teksten, Met Hoop zet ze haar theatrale zoektocht voort, een stuurse en koppige Schuld en boete die weliswaar te hermetisch blijft om de toeschouwer ten volle te raken. Als kletsend harde regen die van je afglijdt.
Hoop en De misfit in me zijn allebei puur en hyperpersoonlijk. Bij Haring gaat dat gepaard met een implosie, Wildemeersch is explosief.
WANNEER EN WAAR De misfit in me, 15 december, Theater Altamira, Leuven, 016/29.8072; 16 december, Art Residence Beau-site, Oostende, 059/27.85.19; 17 december, De Werf, Brugge, 050/330529. INFO: www.jessa.be
WANNEER EN WAAR Hoop, 15 december, STUK, Leuven, 0161320.320 of www.stuk.be ; 16 en 1? december in Studio Tokio, Antwerpen, 03/224.88.44 of www.toneelhuis.be ; 21 en 22 december, NTGent (Ama), Gent, 09/225.01.01 of www.ntgent.be
Jessa Wildemeersch Misfit in Me
Rollercoasterride zonder buikgevoel
New York en Oostende: zee?n en oceanen van elkaar verwijderd, maar actrice Jessa Wildemeersch lijkt vastbesloten om een stukje Big Apple naar de Koningin der Badsteden te brengen. In 2003 presenteerde ze op Theater aan Zee haar zelfgeschreven monoloog Me,
Mike en Mustafa, ge?nspireerd door haar ervaringen als jonge studente aan de Actor?s Studio. Dit jaar brengt ze samen met drie jazzmuzikanten het vervolg op haar grootstadsverhaal: Misfit in Me.
Een accordeon cre?ert lang voor het stuk begint de verweesde, groezelige sfeer van een late-night jazzclub. Als de inleidende contrabassolo wegsterft, duikt Jessa Wildemeersch het podium op en bakent onmiddellijk de sc?ne af als haar territorium ?n thuis. Ze danst, zingt, vertelt en acteert met de virtuositeit en soepelheid van een Oekra?ense turnster. Muzikale trampolines, evenwichtsbalken en zweefrekken krijgt ze aangereikt door Tuur Florizoone, Martijn Vanbuel en Jo Zanders. De vier vormen een hecht ensemble dat technisch feilloze oefeningen uitvoert; verhalende episodes gaan naadloos over in muzikale nummers en voor je er erg in hebt, beweeg je mee op een aanstekelijke salsa. Visuele effecten, zoals een beschilderde lichtwand die de figuren omtovert in dansende schaduwen, maken het plaatje af.
De vertelling is echter minder beklijvend. Jessa Wildemeersch slaagt erin om te boeien met een expressieve mimiek, een indrukwekkend register van dialecten en jargons (zowel in het Nederlands als in het Engels) en een elegante verschijning, maar lijkt net teveel afstand te nemen van haar verhaal om de voorstelling tot een persoonlijke belevenis te maken. Haar portret van de New Yorkse Grove Street, waar ze zelf jarenlang woonde, heeft veel weg van een nostalgische grootstadsroman ? la Manhattan Transfer. We ontmoeten opnieuw Mike en Mustafa, duiken riolen in, raken verdwaald in een indrukwekkend maas van straten en achterkamertjes, stoten op hotdog-etende reuzeschildpadden en krijgen de vraag ?Shall we live in hope?? voorgeschoteld. Een helse rollercoasterride, maar door de snelheid en veelheid lijkt alles ons voorbij te flitsen. Wanneer de voorstelling afgelopen is, lijken de personages en hun wisecracks ver weg en vergeten. Net als het beeld van New York dat Wildemeersch ons presenteert: dat van de grootstad als de ultieme droommachine waar de wildste en donkerste fantasie?n werkelijkheid worden. Er passeren in deze voorstelling veel misfits de revue, maar Jessa?s eigen misfit blijft een groot mysterie.
(De Boordmatroos)
